Alle mooie dingen vragen tijd. Rome is niet op 1 dag gebouwd, maar een cohousingproject ook niet!
We nemen jullie even mee naar cohousing Merelbeke. Duik je even mee de BloM-geschiedenis in?
Voor de zomer van 2020 komen we tot een overeenkomst met de voormalige eigenaar van de serres – vandaar ‘BloM’. We krijgen 2 jaar de tijd om een bouwaanvraag te verkrijgen, daarna moeten we het terrein kopen. Niet getalmd dus: we starten meteen met het onderzoek achter de schermen: gesprekken met de gemeente, de buren, schetsen maken en budgetten inschatten. Oorspronkelijk voorzien we een project met 17 woningen en appartementen, maar de gemeente vraagt ons om een naastgelegen terrein mee te ontwikkelen. We starten gelijktijdig het gesprek met deze eigenaar op. In november 2020 komen we ook met hen tot een akkoord en kunnen we uiteindelijk afkloppen op 23 units.
Op 30 augustus zijn we klaar met het werk achter de schermen en lanceren we het project aan geïnteresseerde cohousers. Zo’n 80-tal mensen zijn aanwezig op de eerste infosessie over het project. Daarvan reserveren 17 mensen een woning. Durvers! Want uiteindelijk hebben we enkel een grond, een budgetraming en nog geen enkel plan van een woning. Zoals steeds gaan we in de komende maanden het project samen met hen verder uitwerken. Deze mensen noemen we ‘de burning souls’ van het project.
Na de infosessie vormt er zich een kleine kerngroep. Het zal je misschien verbazen, maar ‘groepen’ bestaan niet zonder locatie. Meestal starten wij met een kleine kerngroep die verliefd wordt op de locatie. Samen met deze startgroep leggen we de grote lijnen van het project vast en gaandeweg sluiten meer mensen zich aan – of vallen mensen af. Niet evident voor dit project, aangezien we starten in volle coronaperiode! Samenkomen en de cohousingvibe doorgeven aan anderen moet dus met de nodige restricties. Een bezoek aan de bouwgrond brengen, kan wel om al volop te dromen over het project.
Samen met de kerngroep lanceren we een architectuurwedstrijd. Dit doen we heel bewust: we willen niet dat cohousingprojecten steeds door hetzelfde select groepje ontworpen worden en willen diverse projecten bouwen. Niet elk bureau past ook bij de locatie, de bouwwijze, de grootte van het project en de groep. Er dienen 15 ontwerpbureaus een eerste schets in. In een tweede fase gaan we verder met 3 bureaus die, na input van de groep en gesprekken met de gemeente, hun ontwerp komen voorstellen. Uiteindelijk selecteren we Groep 3, een bureau met veel ervaring uit Brugge. Deze wedstrijd doen we in nauw overleg met de dichte buren, omdat we willen dat de hele buurt achter ons project kan staan. Daarna start het ontwerpproces dat een paar maanden duurt en – zoals dat gaat met participatieve trajecten – is de output uiteindelijk helemaal anders dan het ontwerp waarmee we startten.
Cohousing BloM heeft naast kleine privétuintjes ook een grote collectieve tuin die de nodige aandacht vraagt. Samen met landschapsarchitect TAK en de groep brainstormen we over hoe die tuin eruit moet zien. De gemeente Merelbeke bepaalde ook dat 20% van de grond openbaar domein moet worden met een functie voor de buurt. In overleg met de buurt bleek al snel duidelijk dat ieders wens is dat het bos van het naastliggende Centrum voor Jeugdtoerisme Ten Berg doorgetrokken wordt. We planten dus ruim 1.720m2 nieuw bos aan dat publiek toegankelijk wordt. Voor de collectieve cohousingtuin wordt gekozen voor zo weinig mogelijk en waterdoorlatende verharding, inheemse beplanting, een boomgaard, een binnentuin voor sport en spel en een moestuin.
Het common house, of paviljoen is het hart van je cohousingproject. Het is belangrijk dat dit ontwerp aansluit bij de behoeftes van de groep. Een allereerste workshop samen met de groep is het design van het common house: welke functies moet dit hebben, welke activiteiten willen de bewoners er houden, hoe zorgen we ervoor dat het ontwerp ontmoeting stimuleert en tegelijk de verschillende functies elkaar niet storen? Samen met architect, groep en begeleider bouwen we stap voor stap dit gemeenschappelijk gebouw. We doen dit voor de individuele woningen ontworpen worden want: 1. afhankelijk van de collectieve functies wil je in je private woning misschien een aantal zaken schrappen (wassalon, coworking, logeerkamer…) 2. het werkt bijzonder groepsversterkend om samen te dromen, overleggen, schrappen bij het common house.
Op 18 januari 2022 wordt de eerste van een reeds vergunningsaanvragen ingediend. We starten met de verkavelingsaanvraag, want alhoewel cohousing geen ‘klassieke’ verkaveling is, moeten de percelen en het masterplan wel correct in het kadaster komen. In mei wordt dan de omgevingsaanvraag ingediend – vroeger bouwaanvraag genoemd – waarin alle bouwdetails van alle woningen en de tuin opgenomen zijn. Deze hele procedure neemt bijna een heel jaar in beslag en we krijgen een positief advies op 21 november 2022. Een mooie bekroning voor het vele werk dat alle partijen hierin gestoken hebben: architect, studiebureau stabiliteit, studiebureau technieken, studiebureau archeologie, landschapsarchitect, de bewonersgroep en Cohousing projects.
Gedurende het jaar dat we wachten op de vergunning zitten we uiteraard niet stil en werken we met de groep verder aan het project: aanbestedingsdossier, prekadastratie, statuten – basisakte & reglement van interne orde – en de aankoop van de grond voorbereiden zodat we in 2023 volop aan de bouw kunnen beginnen.
De groep is ook nog niet volledig, dus we blijven maandelijks infosessies voor geïnteresseerden organiseren.
Het Engelse woord zegt het al: vergaderen is ‘meeten’. To meet, or not to meet. Maandelijks zitten onze bewonersgroepen samen om te overleggen over hun toekomstige woonomgeving. Dat kan gaan om grote financiële beslissingen maar ook over het samenwonen. Met Cohousing Projects leren we onze groepen efficiënt vergaderen met een voorzitter, verslagnemer, timer en in consensus. In het begin zijn we vrij sturend, maar het is onze bedoeling om onze groepen zo snel mogelijk zelfstandig te maken zodat ze tegen oplevering doorgewinterde vergaderaars zijn! Deze bijeenkomsten zijn tegelijk ook de plek waarop buren elkaar beter leren kennen. Vaak wordt er voor de vergadering samen iets gegeten, want de informele momenten zijn voor een groep even belangrijk als de formele vergaderingen.
Met enige vertraging, doordat een van de voormalige eigenaar Immogra dwars ligt, kopen we uiteindelijk op 23 april 2023 de grond aan en worden we officieel eigenaar. Door de lange duurtijd van de vergunning, het aankoopproces en de prijsstijgingen die de bouw in 2022 gekend heeft, moeten we helaas afscheid nemen van een deeltje van de groep. Meteen aan de bak dus om nieuwe mensen te zoeken voor de vrijgekomen woningen. Desalniettemin nemen we de tijd om met de groep deze mijlpaal te vieren: we organiseren een ontbijt op de terreinen voor de sloophamers er de serres aanpakken.
We vliegen er meteen in met de sloop van de serres. Een heel secuur werk met al dat glas. Bijna een volledige maand hebben we nodig voor de afbraak.
Cohousing BloM is een onthardingsproject aangezien we de betonparking, de serres en bijgebouwen af- en uitbreken en de tuinaanleg van het nieuwe project met voornamelijk waterdoorlatende materialen zal gebeuren.
Na de sloop beginnen de echte werken: aannemer E. Rombaut maakt alles klaar voor het uitgraven van de ondergrondse (parkeer)kelder. Er komen namelijk 23 ondergrondse parkeerplaatsen, fietsenstalling, een atelier, en bergruimte.
Om de kelder te kunnen steken moeten we grondwater wegpompen, een lastige klus omdat we niet willen dat het naastliggende bos grondwater tekort komt. Onder begeleiding van een studiebureau en met wekelijkse monitoring zorgen we ervoor dat de natuur hier geen last van ondervindt. Het grondwater wordt ter beschikking gesteld aan de buurt. Al moeten we eerlijk toegeven dat hier weinig gebruik van gemaakt wordt omdat het een van de natste maanden van het jaar is 🙂
Omdat het moeilijk is om je in te beelden hoe het project eruit zal zien, laten we door Claar 3D-renders maken van het project. Het helpt mensen om de plannen te vertalen en het project in zijn context te zien. We kunnen niet wachten om aan de bouw te beginnen!
Met op de achtergrond de herfst in het bos van het CJT komen de ruwbouwwerken al bijna boven de bomen uit. De werf gaat vlot vooruit en intussen zitten de bewoners samen met onze klantenbgeleidster Esther om afwerkingskeuzes te maken in hun persoonlijke woning: keukens kiezen, badkamers checken, vloeren matchen: voor de ene stress, voor de ander genieten! Ook voor het common house dienen afwerkingskeuzes gemaakt te worden. Daarom zit het bouwteam van de groep elke 6 weken samen met onze projectleider om beslissingen voor te bereiden voor de gemeenschappelijke delen. Op de Algemene vergadering worden deze gepresenteerd aan de groep en afgeklopt. De werkgroep Tuin bereidt de verdere inrichting van de tuin voor, de werkgroep financieel zorgt dat alle facturen betaald zijn en team sociaal organiseert leuke activiteiten.
In maart 2024 is de ruwbouw al volledig afgewerkt. Traditioneel wordt dit in de bouw gevierd door een meiboom te plaatsen op het dak om voorspoed te wensen aan de mensen op de werf en de bewoners. We vieren dit met alle partners, bewoners en staan stil bij het hele traject dat hieraan vooraf gegaan is.
Stilaan maken de bewoners zich op voor de verhuis! Op de laatste algemene vergadering werd de groep klaargestoomd voor de bewoningsfase: opstart VME, aanduiden syndicus, aanvragen verzekeringen, inrichting common house, nieuwe werkgroepenstructuur… Tegelijk zijn de bewoners erg nieuwsgierig naar hun woning in aanbouw. Daarom nodigen we de groep samen met hun familie uit op een kijkdag met ontbijt in het common house. Officieel de eerste activiteit in de gemeenschappelijke delen, maar dankzij het mooie weer wordt vooral de tuin op een test onderworpen 😉
Lente 2025 wordt het project opgeleverd. Er zijn nog 3 appartementen beschikbaar.
Benieuwd naar de rest van het BloM-avontuur? Abonneer je op onze nieuwsbrief, volg ons op facebook of instagram of stuur ons een mailtje!